επηρεάζει η διατροφή την ψυχολογία μας;
Το πότε, τί και σε ποια ποσότητα θα επιλέξουμε να φάμε, συχνά δεν εξαρτάται από την πείνα μας ή τις ανάγκες μας σε θρεπτικά συστατικά. Εκείνο που κυρίως επηρεάζει όλα αυτά, είναι η ψυχολογική μας κατάσταση (με αυτό ασχολείται συχνά αυτή η σελίδα).
Το ξέρατε όμως ότι συμβαίνει και το αντίστροφο;Ότι η ψυχολογία μας εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από τις τροφές που τρώμε; Ναι. Κι όμως, αυτό συμβαίνει και μάλιστα η διατροφή επηρεάζει την ψυχολογία μας με πολλούς τρόπους. Ας δούμε πώς.
ο εγκέφαλος
Καταρχάς , οι τροφές που τρώμε επηρεάζουν την καλή λειτουργεία του εγκεφάλου. Από τη μια ο εγκέφαλος χρειάζεται ενέργεια. Πολλή ενέργεια. Καταναλώνει το 20% της συνολικής ενέργειας του οργανισμού.Μια συνεχής παροχή γλυκόζης λοιπόν, από προϊόντα ολικής άλεσης και τακτά γεύματα χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη, μας βοηθούν να αποφύγουμε τις μεγάλες αυξομειώσεις σακχάρου. Και ως συνέπεια και τις μεγάλες διακυμάνσεις της συγκέντρωσης και της διάθεσής μας (τουλάχιστον όταν είναι αυτός ο στόχος μας). Για την καλή λειτουργία του εγκεφάλου όμως, και των νευρώνων του, που του επιτρέπουν να επικοινωνεί με το υπόλοιπο σώμα, απαιτείται και επάρκεια στα συστατικά εκείνα που αποτρέπουν τις φθορές και τον εκφυλισμό των κυττάρων τους. Και μιλάμε κυρίως για τα καλά λιπαρά και για τα αντιοξειδωτικά. Από πού μπορούμε να τα λάβουμε; από τροφές όπως οι ξηροί καρποί, το κακάο, το αβοκάντο. Αλλά και το ελαιόλαδο, τα λιπαρά ψάρια, τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά.
οι νευροδιαβιβαστές
Ένας από τους πιο καθοριστικούς παράγοντες που επηρεάζουν την διάθεση μας είναι η δράση των νευροδιαβιβαστών. Οι δύο πιο σημαντικοί και πιο γνωστοί από αυτούς είναι η σεροτονίνη και η ντοπαμίνη.
η σεροτονίνη
Η σεροτονίνη συνδέεται με την ικανοποίηση, την ηρεμία, τον αυτοέλεγχο, την κοινωνικότητα, την αυτοπεποίθηση, τη σεξουαλική επιθυμία, την όρεξη και τον κορεσμό. Η έλλειψή της μπορεί να διαταράξει τον ύπνο, τη μνήμη και τη μάθηση. Μπορεί ακόμα να οδηγήσει σε κατάθλιψη, απαισιοδοξία και άγχος.
Φυσικοί παράγοντες που οδηγούν σε αύξηση της παραγωγής της σεροτονίνης είναι το ηλιακό φως, η σωματική άσκηση και η κοινωνική σύνδεση. Τον σημαντικότερο ίσως ρόλο όμως, τον παίζει η σωστή διατροφή.
Για να τη συνθέσει ο οργανισμός είναι απαραίτητο το αμινοξύ τρυπτοφάνη (για αυτό είναι χρήσιμο να λαμβάνουμε σε κάθε γεύμα μια τουλάχιστον καλή πηγή πρωτεΐνης). Είναι απαραίτητες και άλλες ουσίες που συντελούν στη μετατροπή της τρυπτοφάνης σε σεροτονίνη. Οι βιταμίνες του συμπλέγματος β και το μαγνήσιο.
Εδώ πρέπει να πούμε ότι το 90-95% της σεροτονίνης το παράγουν τα μικρόβια του εντέρου, επομένως ένα υγιές εντερικό μικροβιωμα είναι πολύ σημαντικό για να έχουμε επαρκή παραγωγή της. Μια διατροφή λοιπόν φιλική προς το έντερο, πλούσια σε προβιοτικα και πρεβιοτικά και περιορισμένη σε συντηρητικά, ζάχαρη και τεχνητά γλυκαντικά είναι απαραίτητη.
η ντοπαμίνη
Η ντοπαμίνη από την άλλη, είναι ο “νευροδιαβιβαστής της ανταμοιβής”.
Έχει ρόλους σε σχέση με το κίνητρο, την ευχαρίστηση, τη μάθηση μέσω της ανταμοιβής και τη στοχοπροσήλωση.
Φυσικοί τρόποι που μας βοηθούν να αυξήσουμε τη φυσική παραγωγή της είναι η επίτευξη μικρών στόχων, η μουσική, ο επαρκής ύπνος, η άσκηση, κάθε νέα εμπειρία και δημιουργική δραστηριότητα και φυσικά, η σωστή διατροφή, που παντού βρίσκεται και τα πάντα επηρεάζει.
Για να συνθέσει ο οργανισμός την ντοπαμίνη χρειάζεται κι εδώ ένα αμινοξύ, αυτή τη φορά την τυροσίνη (άρα η πρωτεΐνη είναι κι εδώ σημαντική) καθώς και κάποιες ουσίες που απαιτούνται για την μετατροπή του σε ντοπαμίνη όπως τις βιταμίνες του συμπλέγματος β, σίδηρο, μαγνήσιο, ψευδάργυρο και ω-3 λιπαρά οξέα.
το νερό
Ένα στοιχείο που δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε, το οποίο παίζει ρόλο στη λειτουργία του εγκεφάλου αλλά κάθε άλλου οργάνου του σώματος, είναι το νερό.
Ακόμα και μικρού βαθμού αφυδάτωση μειώνει σημαντικά την ικανότητα μας για προσοχή και συγκέντρωση και μας αποσταθεροποιεί.
Όταν λοιπόν ο εγκέφαλος και οι νευρώνες του είναι “καλά τροφοδοτημένοι” τότε, τόσο η διάθεση και η ψυχολογία μας είναι ανεβασμένες, όσο και η προσοχή και η συγκέντρωσή μας είναι σταθερές και καθαρές. Βιώνουμε την εμπειρία της συνείδησης με τον πιο έντονο τρόπο.
συνοψίζοντας
Ας συνοψίσουμε με έναν σύντομο κατάλογο μερικών από τις πιο brain friendly τροφές:
Λιπαρά ψάρια
Ξηροί καρποί
Μαύρη σοκολάτα
Μούρα και φρούτα
Προϊόντα ολικής άλεσης
Γιαούρτι
Αβοκάντο
Αυγά
Όσπρια
Νερό.
